donderdag 25 april 2013

Stefan Brijs, Arend

Ik kocht 'Arend' jaren geleden al, in De Slegte op de Meir, als ik me niet vergis. Het boek stond al die tijd in mijn kast. 

Arend is een merkwaardige jongen. Hij is ongewoon groot voor zijn leeftijd en daardoor vaak het mikpunt van spot. Zijn moeder kijkt amper naar hem om. Hij is gefascineerd door vliegen, maar hoe krijgt hij ooit zijn omvangrijke lichaam de lucht in? 

In drie hoofdstukken vertelt Stefan Brijs hoe de jongen op de wereld komt en hoe hij opgroeit. Het verhaal bevat heel wat symboliek en de thematiek spreekt aan, ook al stoot alles wat met Arend gebeurt af, net omdat het zo vreselijk is. 

Soms was het moeilijk om te blijven doorlezen. Dezelfde motieven blijven zich herhalen en het einde is gedeeltelijk te voorspellen. Het perspectief van Arend, hoe interessant ook, zorgt voor grote blinde vlekken: veel weet je niet over Hans of Anna, terwijl net zij enorm belangrijk zijn.

De mooiste passages zitten gelukkig vooral in de laatste hoofdstukken. 'Arend' laat me niet ademloos achter, maar een echte tegenvaller is het evenmin.

vrijdag 19 april 2013

Dave Eggers, A hologram for the king

Dave Eggers trekt zich aan wat er in de wereld gebeurt. Meer nog, hij geeft je ook het gevoel dat hij echt de vinger aan de pols houdt. Dat doet hij op verschillende manieren. Bij zijn non-fictieroman 'Zeitoun' was dat aan de hand van getuigenissen van overlevenden van de orkaan Katrina, maar ook bij 'What is the What' bleef hij dicht bij de realiteit. Deze nieuwste roman is fictie, maar gebaseerd op gesprekken met mensen die naar gelijkaardige gebeurtenissen hebben meegemaakt en met de hulp van nog een heleboel anderen, zoals blijkt uit de 'Acknowledgements' op het einde. 

In 'A hologram for the king' kruip je in de huid van Alan die kampt met het gevoel dat het grootste en interessantste deel van zijn leven in het verleden ligt. Toch hoopt hij in Saoudi-Arabië een lucratieve deal in de wacht te slepen die hem in staat kan stellen het inschrijvingsgeld van zijn dochter aan de universiteit te betalen en zijn waardigheid iets of wat te herstellen. 

Vrolijk word je niet meteen van Alan en dat maakt het eerste deel van het boek soms vrij zwaar om te lezen. Het is alsof je zelf in een spiraal van negatieve gedachten wordt meegezogen. De auteur is gelukkig ervaren genoeg om dat zelf ook te weten en voor het nodige tegengewicht te zorgen met enkele luchtigere situaties en personages.

Dave Eggers doorprikt subtiel heel wat vooroordelen die we in het Westen hebben over de Arabische wereld. "Stenigen? Doen we niet in dit land! We onthoofden. Grapje." (Niet zo letterlijk uit de mond genomen van het interessante nevenpersonage Yousef, een jonge taxichauffeur.)

Globalisering speelt een grote rol, vooral wanneer het gaat over het economische imperialisme (mag ik dat zo zeggen?) van China. Eggers laat clichés en stereotypen passeren, maar toont op subtiele en tegelijk sublieme wijze dat stereotypen niet meer dan veralgemeningen zijn en dat individuen zelf kunnen beslissen hoe ze ermee omgaan.

Het hele boek door voel je een soort zwaard van Damocles boven je hoofd hangen, alsof er alleen maar iets afschuwelijks of iets verschrikkelijks kan gebeuren. Over de afloop wil ik niet te veel verraden, maar hij is tegelijk voor de hand liggend en erg onvoorspelbaar. 

Had ik in het begin af en toe nog mijn twijfels over dit boek, dan zijn die in de tweede helft volledig weggesmolten. Superroman!

Ignacio Noé, Douce tiède parfumée. Episode 1. Le doute

"Douce, tiède et parfumée, c'est ainsi que doit être la maison d' une bonne épouse." Deze nieuwe stripreeks begint in Ally's sprookjesachtige kamer die uit een speelgoedwinkel weggeplukt lijkt. De romantische dromen worden meteen ruw verstoord door een mysterieuze reus die ook op de voorkaft een prominente plaats inneemt. Het lijkt allemaal niet meer dan een droom, maar dan blijkt de werkelijkheid veel erger!

Stripverhalen zijn in de eerste plaats een Franstalig medium, hoe goed Nederlandstalige en Engelstalige auteurs ook hun best doen om een plaatsje te veroveren. Dat bleek zeer sterk toen ik woensdag in Brussel een stripwinkel binnenstapte. Omdat mijn Frans nog wel meevalt, maar ik het niet gewoon ben in die taal veel te lezen, vroeg ik of de uitbater ook Nederlandstalige albums had. Die waren er inderdaad, in een klein, donker hoekje van de winkel. Ze waren tweedehands en niet zo recent. Ik besloot dan maar eens een kijkje te nemen in de Franstalige strips. Die waren wel "récent-récent". Veel albums herkende ik van de Nederlandstalige equivalenten, maar ééntje was me totaal vreemd: deze 'Douce, tiède et parfumée'.

Wat me meteen opviel was de heerlijke tekenstijl. De actie en de tekenfantasie, het tekenplezier ook, spatten al meteen van de kaft af. Dat de auteur niet alle schetslijntjes altijd even netjes weggomt, maakt het alleen artistieker. 

Nu heb ik geleerd dat je met stripverhalen altijd goed moet uitkijken. De prachtigste tekeningen verhullen vaak een bijzonder banaal verhaaltje, of andersom, en er was ook nog de taalbarrière... Eén manier om het te weten te komen: lezen! 

Het Frans bleek mee te vallen, de tekeningen zijn om duimen en vingers van af te likken en in geen tijd zat ik midden in het verhaal. De verkoper kwam me iets vertellen over de prijzen, iets over een korting wanneer ik meerdere albums kocht, geloof ik. Het was tijd om te beslissen. De prijs viel mee en ik stapte dus met mijn allereerste Franstalige hardcover de winkel uit.

Het stripverhaal is niet vies van enige pathetiek, maar het past wonderwel bij de charmante Ally en bij uitbreiding bij het hele album. Het meisje ziet er zeer aantrekkelijk uit, maar stripverhalen verdragen dat, en haar persoonlijkheid is minstens even boeiend. Dat dit album zich in Londen afspeelt maakt het alleen maar extra fijn...

Deze eerste episode heet 'Le doute'. Voor mij geen twijfel mogelijk: ik ben verkocht.

zaterdag 13 april 2013

Peter Cairns e.a., Wild Wonders. De mooiste natuur in Europa door de beste fotografen

Bescheiden zijn ze niet, bij National Geographic. Toch is "De mooiste natuur in Europa door de beste fotografen" nauwelijks overdreven. Het was in elk geval de belangrijkste reden waarom Hanna het boek dolgraag wou hebben. Het lag inkijkklaar op een tafel in een boekenwinkel in Breda met de heerlijke naam "'t Ezelsoor". 

"Wild wonders" is in de eerste plaats een kijkboek. De muskusossen op de voorkaft zijn geen toevalstreffer; het hele boek staat vol prachtplaatjes: van slapende potvissen over mysterieuze steppengebieden tot een vos die nonchalant tegen een auto aan leunt in het hartje van Londen... Het boek laat zien dat Europa nog altijd vol prachtige wilde natuur zit, vaak op plaatsen waar je het niet zou verwachten.

Het fotoboek is opgebouwd rond de woorden 'ontroering', 'ongezien', 'onverwacht', 'onvergetelijk', 'onvervangbaar' en 'onbekend' en biedt, zoals je kon verwachten, een gevoelsgeladen oproep tot natuurbehoud. Niet op een ouderwets-romantische manier, maar met kennis van zaken en rekening houdend met alle partijen, inclusief de lokale (vaak agrarische) bevolking, de toeristen en de politiek.

Fotografen zijn lang niet altijd de meeste getalenteerde auteurs en af en toe trok ik mijn wenkbrauwen wat op bij een al te enthousiaste, melige beschrijving. Meestal echter kon ik de auteurs alleen gelijk geven: oog in oog staan met de wilde natuur is een hele ervaring... 

Uit de bijschriften onthou ik vooral dat heel wat soorten ondermeer door 'rewilding' (de term wordt tot drie keer toe opnieuw uitgelegd) aan een heropmars bezig zijn. Dat is een ander mooi aspect aan het boek: de bestaande problemen worden weliswaar niet onder de mat geveegd, maar men brengt een positief verhaal en wijst op wat er allemaal kan gerealiseerd worden, vaak met een minimale inspanning.



Foto's uit het boek kan en mag ik natuurlijk niet gebruiken, dus moet ik me beperken tot mijn eigen pogingen in Paira Daiza. Dat is niet de meest 'wilde' omgeving, maar voor een aantal soorten wel: reigers, ooievaars en vleermuizen mogen gratis binnen en buiten vliegen. 

Hanna was in de wolken met de "Wild wonders" en ik kan ze alleen maar gelijk geven...

donderdag 11 april 2013

Oscar Wilde, The Picture of Dorian Gray

Veel klassiekers lees ik niet. Meestal ken ik het verhaal al, vaak is de bewerking boeiender dan het origineel. Bij Oscar Wilde lag dat enigszins anders. Dat het over een schilderij ging, dat wist ik, en dat het hoofdpersonage jong blijft, terwijl het kunstwerk veroudert. Dat was het zo ongeveer. 

Een paar weken geleden zag ik de filmversie; vandaag had ik het boek uit. Er zijn natuurlijk enkele opvallende verschillen tussen de twee, maar wat me het meeste aansprak waren de gelijkenissen. De belangrijkste thema's van het boek blijven overeind, ook al zijn we intussen ruim 120 jaar verder. 'The picture' leest ook verrassend vlot voor zijn leeftijd. Zou dat Wildes bedoeling geweest zijn, ervoor zorgen dat zijn werk er even 'jong' blijft uit zien als zijn hoofdpersonage?

Wat het meeste bijblijft zijn de vele, vaak cynische, oneliners van Lord Henry, die je uit het hoofd zou willen leren om mee te amuseren of shockeren, en natuurlijk de fenomenale ontknoping die tegelijk logisch en onverwacht is.

dinsdag 9 april 2013

Amélie Nothomb, Blauwbaard

Helemaal zeker weet ik het niet, maar dit moet zo ongeveer de zesde of zevende roman zijn die ik van Amélie Nothomb lees. Niet in het Frans, tot nu toe. Misschien moet ik dat gewoon eens proberen. Haar boeken zijn meestal tamelijk dun, maar altijd bijzonder origineel, al had ik vooraf mijn bedenkingen bij deze. 

'Blauwbaard' is sterk gebaseerd op het klassieke verhaal van de verboden kamer in het huis van de gelijknamige wrede man. Gelukkig doet Amélie Nothomb veel meer dan wat na te vertellen wat iedereen al weet. Saturnine, de heldin, is op huizenjacht in Parijs en komt eerder toevallig bij een kamer in het appartement van don Elemmirio Nibal y Milcar uit. Voor haar verdwenen al acht vrouwen op mysterieuze wijze uit het appartement. Kan zij haar lot ontlopen?

De plot mag dan enigszins voorspelbaar lijken, maar Nothomb slaagt er op twee manieren in om haar lezers te prikkelen. De eerste is uiteraard het subtiele spelen met de verwachtingen: staat Saturnine stevig genoeg in haar schoenen om niet met open ogen in de val te trappen? De tweede is zo'n beetje het keurmerk van de auteur: aan de verhaallijnen koppelt ze fundamentele filosofische discussievragen over ethiek, esthetiek en echte liefde. 

'Blauwbaard' is enorm vlot geschreven, alsof de auteur alles ter plaatse vertelt. Het boek is dan ook snel uit, maar zindert gelukkig nog lekker lang na.

maandag 8 april 2013

Rop Zoutberg, Van Madrid naar de hemel


Spanje. Het land heeft iets magisch: de costa’s spreken tot de verbeelding, Barcelona is een toeristenmagneet, Sevilla lokt duizenden… Je zou al eens vergeten dat de echte hoofdstad van het land Madrid heet en dat daar ook heel wat interessants te beleven valt. 

De Nederlandse journalist en fotograaf Rop Zoutberg woonde jaren in Spanje. Zijn beide kinderen zijn er geboren. Dat levert hem een uniek perspectief op. Hij is tegelijk insider en buitenstaander. (Zelfs bij de geboorte van zijn kinderen was dat zo, maar ik wil nog niet alles verklappen.)

In 'Van Madrid naar de hemel' gaat hij op zoek naar oorzaken voor de economische crisis en sporen van het woelige politieke verleden. Vreemd is het dat het boek ook gelardeerd wordt met recepten en bezienswaardigheden, alsof Zoutberg niet altijd goed weet of hij nu verslaggever dan wel reisgids moet zijn. Het doet gelukkig niets af aan de waarde van het boek, maar het is wel een wat ongewone mix van tekstgenres. Als reisgids kun je het niet gebruiken, maar het is wel interessant als reislectuur... De verschillende teksten hangen nogal associatief aaneen en het is soms even zoeken waarom er een aantal samen een hoofdstuk vormen, maar elk stukje heeft een eigen kop, lijf en staart en de grote afwisseling zorgt ervoor dat het boek zich heel vlot laat lezen.

Rop Zoutberg analyseert (waarom de economische crisis in Spanje anders is dan in Griekenland, bijvoorbeeld), hij is kritisch (voor de roddelpers, of voor een aantal andere Europese lidstaten, die Spanje nog al te vaak betuttelen als het kleine, zwakke broertje dat nog wat wankel op zijn benen staat) en hij nuanceert (bij de beschrijving van de Madrileense sloppenwijk Cañada Real). Zijn eigen mening legt hij heel subtiel tussen de lijnen, of half verborgen achter de laatste zin van een artikel. Ook de foto's zijn enorm veelzeggend: de blik van de koning en de koningin is sprekend, de donkere wolken boven een verkiezingsaffiche onheilspellend...

'Van Madrid naar de hemel. Logboek Spanje' is geen reisgids, geen historische roman, geen receptenboek, geen krantenbericht. Het is een beetje van dat alles, maar ook minder en meer: het biedt een aantal scherpzinnige visies op het Madrid en (bij uitbreiding) Spanje van vandaag. Het  laat nadenken over globalisering en wereldeconomie, over journalistiek en politiek.

vrijdag 5 april 2013

Arleston/Floch, Ythaq deel 10: Terugkeer naar Nehorf

Eerlijk gezegd dacht ik dat de fantasyreeks over Ythaq compleet was met het verschijnen van deel 9. Niet dus: prijkt er een volledig nieuw album in de rekken, wordt er meteen ook een volgend aangekondigd op de laatste bladzijde... 

Het mag. Ythaq is pure ontspanning. Het bevat hopen clichés en stereotypen (alleen al die kaft: drie jonge, sexy mensen in een vijandige wereld), maar dat beseffen Arleston en Floch natuurlijk ook wel en ze spelen dat graag uit. 

Het verhaal dan: Narvath en Graniet ontdekten een parallelle wereld en zijn zowat de enigen die (letterlijk) de sleutel hebben om erheen te gaan. De politici van hun eigen planeet willen de boel koloniseren, maar dat ziet het duo uiteraard niet zitten. Voor ze het weten zitten ze tot over hun nek in de problemen, zeker wanneer er bovendien een politiek spelletje met hen wordt gespeeld.

De koppen rollen vrolijk over de bladzijden en de helden weten de tegenstand met hun superkrachten op afstand te houden. Het klinkt allemaal een beetje puberaal, maar de auteurs slagen er telkens weer in (door het hoge tempo, door leuke nevenfiguren, door een onverwachte twist) om het verhaal boeiend te houden en weer naar een volgend deel te doen uitkijken...

dinsdag 2 april 2013

Robbedoes en Kwabbernoot, Vip, Viper, Vipst

Onnodig Robbedoes en Kwabbernoot te introduceren. Het duo staat samen met Kuifje aan de wieg van het beeldverhaal, maar in tegenstelling tot de wereldberoemde reporter blijft het duo verschijnen en weet het daarbij zichzelf telkens opnieuw uit te vinden.

Dat is niet anders in het recentste 'Vip, Viper, Vipst'. Wanneer het weekblad Robbedoes in financiële problemen raakt, koopt miljardair Viper het op. Robbedoes en Kwabbernoot weten niet waar ze hun kapitalen het eerst aan moeten uitgeven. Natuurlijk zit er een vipertje onder het gras. Uit de kleine lettertjes in het contract blijkt namelijk dat Robbedoes zowat eigendom is geworden van de investeerder.

Yoann en Vehlmann zijn lang niet het eerste duo dat een Robbedoesalbum mocht tekenen. Velen zijn hen voorgegaan, met wisselend succes, maar deze 'Vip' is een goeie. Het bevat alle vaste ingrediënten, maar met de nodige specerijen, (zoals de heerlijke Nina, die een glansrijke bijrol speelt), en is helemaal up-to-date door de nadrukkelijke aanwezigheid van de financiële markten.

Robbedoes en Kwabbernoot eeuwig jong? Zo ziet het ernaar uit, ja...