Rudi Vranckx en Caryl Strzelecki, De Gierenclub

Het is 31 december, de tijd van jaaroverzichten en de balans opmaken van het voorbije jaar. Een van de belangrijkste feiten daarin is de oorlog in Syrië. Te gruwelijk voor woorden. Vooral de beelden van stervende kinderen in een school die werd bestookt met sarin blijven bij... 

'De Gierenclub' gaat over de journalisten achter die beelden. Tekenaar Caryl Strzelecki volgde het voorbeeld van Joe Sacco en interviewde VRT-journalist Rudi Vranckx over zijn verslaggeving van de Arabische Lente. Het resultaat is een persoonlijke blik op de nieuwsfeiten zoals je die in het journaal nooit te zien krijgt. Daar houdt een journalist zich aan de feiten. In deze striproman is er ruimte voor persoonlijke bespiegelingen. Wel blijft het allemaal behoorlijk nuchter, waarbij Strzelecki zelf de journalist wordt en Vranckx de geïnterviewde. 

De tekenaar gebruikt twee verschillende tekenstijlen. Een minder afgelijnde stijl waarbij hij stiften gebruikt en heel schetsmatig te werk gaat om Vranckx en zichzelf te portretteren en een meer gedetailleerdere, ruwere stijl om de nieuwsbeelden weer te geven. Het kleurgebruik is erg functioneel en vaak afwezig. Slechts hier en daar worden lichte kleuren gebruikt. De dood van de Libische leider wordt met zwart en rood op papier gezet. Het zijn letterlijk zwarte bladzijden in het boek. Mooi zijn de tekeningen lang niet altijd, maar ze geven wel duidelijk het gevoel weer dat bij de revolutie en het bloedvergieten hoort. 

De tekst is een geslaagde combinatie van persoonlijke getuigenissen en de reflectie van Rudi Vranckx. Ze geeft de nieuwsbeelden een extra dimensie.

Blij word je niet van 'De Gierenclub', maar het is een interessant tijdsdocument.

Nick Hornby, About a boy

Van Nick Hornby heb ik al verschillende boeken gelezen: 'Juliet, naked' bijvoorbeeld, en 'High fidelity'. 'About a boy' valt niet uit de toon. Net als de twee andere romans gaat het over De Liefde en Het Leven. 

Zoals de voorflap van mijn filmeditie doet vermoeden heeft het boek twee hoofdfiguren: Marcus, de 'boy', en Will, een 36-jarige die op veel gebieden ook nog altijd een 'boy' is. Will is een rijke vrijgezel die ontdekt dat hij meer succes heeft bij de vrouwen wanneer hij zich kan voordoen als alleenstaande papa, totdat hij door de mand valt ten minste. De twaalfjarige Marcus woont bij zijn moeder Fiona, die haar scheiding moeilijk kan verwerken en in een depressie terechtkomt. De jongen wordt gepest op school en vindt bij Will de steun die hij nodig heeft. Totaal onverwacht krijgt hij ook hulp van Ellie, een rebelse vijftienjarige die het voor hem opneemt.

De hoofdstukken hebben afwisselend Marcus en Will als hoofdpersonage, een oude truc die ervoor zorgt dat je wat afwisseling krijgt. Wat mij betreft had Ellie haar eigen hoofdstukken mogen krijgen, want nu blijft ze wat te veel steken in het stereotype van de rebelse puber. Mooi is wel hoe Hornby Ellies moeder beschrijft, een aantrekkelijke vrouw van veertig die aan de ene kant geen raad weet met de dochter die haar nachtmerries bezorgt en aan de andere kant haar streken bijzonder grappig vindt, zelfs gehoopt had dat het karakter van haar baby pittig genoeg zou zijn om de wereld rondom haar op zijn kop te zetten...

Bij momenten heeft 'About a boy' een zeer hoog romantische komedie-gehalte. Het is niet toevallig dat Hugh Grant op de filmcover staat. Gelukkig snijdt Hornby zoals steeds dieper dan dat en gaat het boek niet alleen over hoe 'cool' je moet zijn om je mannetje te staan, maar vooral over hoe je het leven voldoende zin kunt geven om er geen eind aan te maken. Dat Kurt Cobain een belangrijke rol krijgt, is veelzeggend. In 2014 is het twintig jaar geleden dat de bekende zanger van Nirvana zich een kogel door het hoofd schoot.

Ik ben geen fan van Vijf-tv en bij momenten stak het boek wat tegen, maar naar het einde, wanneer de klemtoon wat meer op 'het existentiële' kwam te liggen, was het weer aangenamer om te lezen. Hornby's subtiele humor en rake typeringen trokken me uiteindelijk over de streep.

Sokal, Canardo 22, De oude eend en de zee

Hemingway, ik hoor het u graag denken. Of hoe Canardo met die bekende klassieker gaat lopen. Het antwoord is eendvoudig: niet. Ja, er is de oude vriend van inspecteur Canardo, kapitein Ballingway, uit het album 'De witte Cadillac', nu kapitein van een panoramische onderwaterboot voor toeristen en getrouwd met een veel jongere dame die hem van de fles houdt en hem drie maal per dag vertelt te zullen scheiden. En er is ook Momo le Mérou, de gestippelde tandbaars waar dit verhaal rond dobbert. Daar houdt de vergelijking zo ongeveer wel op.

Deze tweeëntwintigste Canardo sneert als vanouds cynisch links, rechts, boven en onder. Allemaal krijgen ze een rotte vis in het gezicht: Greenpeace, facebook, plastische chirurgie, verwende 'snotjong' op hun wii, hypercommerciële Hollywoodtekenfilms, politiek correcte bazelaars, kolonialisten en ex-kolonies, hotelmagnaten en ecotoeristen. En dan vergat ik haast nog de Aziatische markt voor 'erectiele' dierproducten...

'Aan wiens kant sta je eigenlijk', hoor ik iemand Sokal vragen. Cynisme kiest geen kant. Dat is tegelijk de kracht en zwakte van dit album: alles fileren is makkelijk, ook al gebeurt het met de nodige expertise. Misschien moet je 'De oude eend en de zee' lezen als een tijdsdocument, een satirische dwarsdoorsnede van hedendaagse trends, wat inhoudt dat de strip over een jaar of tien hopeloos verouderd kan zijn.

Het is trouwens een verrassend sober album: Canardo houdt het voor zijn doen behoorlijk nuchter (slechts drie dronken pagina's telde ik), zijn seksleven staat op een laag pitje en er wordt amper bloed vergoten. Dat mag ook al eens.

Een eindoordeel? Hmmm... 'De oude eend' is te goed om te verguizen, maar ik word soms wel wat moe van het eindeloze afkraken van alles en iedereen. Duurzaam toerisme en ecologie zullen vast hun zwakke punten hebben, maar hebben zeker hun bestaansrecht. Kinderen worden in de media misschien al te vaak op een voetstuk geplaatst, maar ze zo radicaal neerhalen is weer het andere extreem. Het doorprikken van allerlei heilige ballonnetjes gebeurt dan weer veel te weinig en dat waardeer ik wel ik deze strip. Het zal de tandbaarzen, gestippeld of gestreept, vast worst wezen.

Matt Haig, The Radleys

Wat ik over The Radleys wist voor ik erin begon te lezen? Bitter weinig, en dat bleek de ideale uitgangspositie. Een lovende recensie op een website voor adolescentenromans had me de weg gewezen, maar ik was al eeuwen geleden vergeten waarover het boek zou kunnen gaan. Het leek ook vrij evident: over een gezin en de problemen waarmee ze geconfronteerd worden, zeker? Dat is het ook, maar compleet anders dan je zou verwachten... en tegelijk ook weer niet.

Spreek ik in raadsels? Dat dacht ik al, maar ik doe het omdat ik nog niet te veel wil verraden. Het (eerste) kantelmoment, het etentje bij de buren, was eerst een lichte teleurstelling, maar tegen die tijd was ik al voldoende vertrouwd geraakt met de geëngageerde Clara en de fijngevoelige Rowan om te willen voortlezen. 

'The Radleys' combineert verschillende literaire genres: adolescentenroman, thriller, detective, om over dat andere genre nog maar even te zwijgen. Het bevat nuance, spanning, humor, en zet de gebeurtenissen geregeld op hun kop, terwijl het ook verrassend rechtlijnig is. Op een bepaalde manier eindigt het boek zoals verwacht, ook al is dat heel lang totaal niet wat je denkt te kunnen verwachten.

De thema's zijn identiteit, relaties, liefde, wat je je bij een jongerenroman voorstelt, maar met genoeg vraagstukken om volwassenen mee te laten genieten. Centraal staan het 'Boek der onthouding' en de vraag of we onze instincten de baas kunnen, of dat zelfs wenselijk is. Het is een brandend actuele vraag. Nooit hadden we meer objecten om verslaafd aan te raken dan nu. Hoe kunnen we dan vermijden eraan toe te geven? Heeft dat trouwens wel zin? Wat voor repercussies heeft dat, wanneer iemand zich jarenlang moet 'inhouden'?

'The Radleys' is heel vlot geschreven en kan makkelijk onderbroken worden, want het heeft korte hoofdstukken. Toch doe je dat meestal niet, want je wil gewoon vooruit...

En het einde? Ik kan me best verzoenen met het einde, hoewel het best wat minder braaf had gemogen...