Linzi Glass, Ruby Rood

Dat het een goed boek was, had ik al op meerdere websites gelezen. Dat was ook de reden dat ik het jaren geleden had aangekocht. Zoals wel eens vaker gebeurt met mij, was het er nog niet van gekomen het ook effectief te gaan lezen. Tot iemand het me aanraadde en het nu echt tijd werd om het vast te nemen.

Ruby is een populaire tiener zonder dat ze dat echt zelf wil. Daarvoor moet ze namelijk net te vaak de schijn ophouden dat alles prima is zoals het is. Wanneer ze Julian, een zwarte kunstenaar, ontmoet, vriendschap sluit met de Afrikaanstalige Loretta en verliefd wordt op haar broer Johann, wordt ze geconfronteerd met het echte leven in Zuid-Afrika in de jaren zeventig, waar apartheid diepe bressen slaat, niet alleen tussen blank en zwart, maar ook tussen vriendinnen. Gelukkig blijft er altijd ook plaats voor onverwachte ontmoetingen en vriendschappen, over de grenzen van ras of klasse. 

Wanneer ik dat hier zo allemaal tik, klinkt het ongelooflijk cliché en zelfs een beetje geconstrueerd: Ruby ontmoet zowel de onderdrukte zwarten als de Afrikaanssprekende blanke onderdrukkers, maar tijdens het lezen valt het amper op en stoort het nog minder. Omdat Ruby op een kruispunt tussen culturen leeft, is het niet meer dan normaal dat ze met heel uiteenlopende mensen in contact komt. 

Hoe meer het meisje bewust kiest tegen discriminatie en onrecht, hoe meer ze tegengewerkt wordt. Als maatschappijkritiek kan dat tellen: hoeveel makkelijker is het niet om gewoon mee te lopen met alle anderen, zonder ergens goed over na te denken? Het is geen vraag uit de jaren zeventig alleen; ze is ook vandaag nog brandend actueel.

Veel verrassende inzichten over racisme ben ik in dit boek niet tegengekomen. Had ik ook niet verwacht. Eigenlijk krijg je niet eens zo gek veel informatie over wat er zich allemaal heeft afgespeeld in Zuid-Afrika, hoe het zo ver is kunnen komen, hoe verregaand sommige maatregelen waren. Dat is tegelijk ook de kracht van het boek: het beeld dat je krijgt is het beeld dat een tienermeisje van de politieke situatie in haar land zou kunnen hebben, niets meer, maar zeker ook niet minder. Ze is heel geëngageerd, maar voor de rest ligt ze van dezelfde dingen wakker als miljoenen leeftijdsgenoten van haar: met wie ga ik naar het galabal, welke kleren trek ik daarvoor aan, zien mijn ouders me nog graag, heb ik wel genoeg vriendinnen? Het mooie van 'Ruby Rood' is dat alles zo evenwichtig is opgebouwd dat je alles mee lijkt te beleven, dat het niet overdadig wordt.

Topmomenten te over, trouwens: Ruby's gesprek met de tuinman, Julians expo, Loretta's Afrikaans-Engelse telefoongesprekken met Ruby... Een aangrijpende roman met een enigszins verrassend einde.

Ilja Leonard Pfeiffer, La Superba

Wat moet je denken van een roman die zichzelf interpreteert: deze metafoor heeft die betekenis? Van een donker doolhof dat Genua heet, bijgenaamd 'La Superba', en bevolkt wordt door hoeren en criminelen, bedelaars en wannabe's? Wat te denken van een schrijver die je aanspreekt als vriend, geld van je vraagt, het allemaal opgebruikt en je nooit iets teruggeeft? Die 's nachts op straat een been vindt, er opgewonden van raakt, maar ervan af wil? Die gelooft dat hij het allermooiste meisje van Genua kan beminnen?

Je begrijpt de flinterdunne plakjes recensie die op de achterkaft zijn verzameld: 'verbeelding', 'dramatiek', 'amusant', 'bravissimo'. Je leeft mee met de tegenstrijdige gevoelens van het hoofdpersonage over de stad die neemt en zelden iets teruggeeft. Je herbeleeft de chaos van de zwarte dood, ebola indachtig. Je walgt je te pletter, voelt plaatsvervangende schaamte.

Maar je leest voort. Deel een. Intermezzo. Deel twee. Intermezzo. Deel drie. Verhalen, verhalen, verhalen. Van hallucinaties en onvervulde dromen en verlangens. Van ongeëvenaarde bureaucratie. Van bovennatuurlijke ontmoetingen. Van Vico's en Via's die je niet uit elkaar kunt houden en dat dat ook net de bedoeling is.

En dan is het dicht. Is het voorbij. Eindigt het waar het begon. Maar vooral ook helemaal niet.

Emer Stamp, Het supergeheime dagboek van Big

Big en Eend zijn de beste vrienden. Of neen, Boer is Big zijn beste vriend... totdat Big erachter komt dat Boer hem eigenlijk wil opeten. Met de 'Traket' probeert hij aan zijn noodlot te ontsnappen... maar of dat lukt?

In 'Het supergeheime dagboek van Big' zijn kippen vals, koeien sympathiek, vossen gevaarlijk en eenden lief. De wereld van Big is zo eenvoudig en naïef dat hij schattig en sympathiek lijkt... en op een vreemde manier ook een beetje onvoorspelbaar. 

Of het echt het grappigste boek van het jaar is, zoals de kaft beweert, daarover zullen de meningen verschillen, maar intussen zorgt het 'supergeheime dagboek' wel voor een uurtje boerderijplezier.

Khaled Hosseini, De vliegeraar (graphic novel)

'De vliegeraar' was Hosseini's debuut en voor veel mensen is het zijn bekendste werk. Zelf had ik het boek lange tijd 'overgeslagen': ik las 'A thousand splendid suns' en kocht alvast ook al 'And the mountains echoed'. 

Op het Boekenfestijn van Eindhoven lag de graphic novel te glimlachen naar me. Voor vier schamele euro's kon ik hem niet laten liggen. Het voorbije weekend was het zo ver: in enkele uurtjes tijd las ik het hele verhaal. 

Ergens was dat een beetje mijn bedoeling: het verhaal op korte tijd mee hebben... Alleen miste ik de langzame plotontwikkeling, de typering van de personages, de sfeerzetting met taal. De tekeningen waren niet lelijk, maar ook niet zo speciaal dat ze dat gemis konden compenseren. 

Een echte teleurstelling was het niet. Ik ben blij dat ik het verhaal nu ken, maar ik kijk net zo goed uit naar het moment waarop ik rustig kan gaan zitten om de roman in zijn geheel te lezen.